Διαβάστε το χαιρετισμό του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κ. Γιώργου Σαββίδη, στην ημερίδα «Ασφάλεια στον Κυβερνοχώρο: απειλές και λύσεις»
Η αλματώδης ανάπτυξη της ροής της πληροφορίας κατά τη σημερινή εποχή, έχει επιφέρει συγκλονιστικές αλλαγές σε όλους τους τομείς της κοινωνίας. Ομοίως, το έγκλημα, εν γένει, και ειδικότερα το έγκλημα στον κυβερνοχώρο έχει υποστεί πρωτοφανή μετάλλαξη. Η συχνότητα των παράνομων δράσεων που τελούνται μέσω του Διαδικτύου, της κινητής τηλεφωνίας και άλλων τεχνολογιών της πληροφορίας και των επικοινωνιών έχει, ιδιαίτερα στις μεταμοντέρνες κοινωνίες, ξεπεράσει σε αριθμό και συχνότητα τις παράνομες πράξεις που τελούνται σε φυσικούς χώρους.
Παράλληλα, επειδή πολλοί άνθρωποι είναι πρόθυμοι και ικανοί να εμπλακούν σε παράνομες διαδικτυακές δραστηριότητες, καθώς και επειδή πολλά άτομα και εταιρείες μπορούν εύκολα να αποτελέσουν ευπρόσβλητους στόχους, σε συνδυασμό με την απουσία προστατευτικών κηδεμόνων, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο καθίσταται ιδιαίτερα κερδοφόρο και τείνει να πολλαπλασιάζεται με ραγδαίους ρυθμούς. Όντως, το κυβερνοέγκλημα αποτελεί έγκλημα χαμηλού ρίσκου για τον εγκληματούντα, λόγω του απομακρυσμένου και κρυφού χαρακτήρα του. Επίσης, είναι ένα έγκλημα υψηλού κέρδους, λόγω των πολλών κερδοφόρων και ευάλωτων στόχων που υπάρχουν διαθέσιμοι ανά το παγκόσμιο. Δυστυχώς, τα δεδομένα και χαρακτηριστικά της εποχής μας φαίνεται να ενθαρρύνουν συγκεκριμένα άτομα. Οι ψηφιακοί δράστες εκμεταλλεύονται όλο και περισσότερο τις αυξανόμενες ευκαιρίες που προκύπτουν από τη χρήση κρυπτονομισμάτων, των υπηρεσιών και εφαρμογών «υπολογιστικού νέφους», την τεχνητή νοημοσύνη και τη λειτουργία μη επαρκώς προστατευμένων συσκευών. Επίσης, οι κυβερνοεγκληματίες εκμεταλλεύονται την αδυναμία των διωκτικών αρχών να εντοπίσουν και να διερευνήσουν τα πλείστα ψηφιακά εγκλήματα.
Δεν είναι μυστικό ότι παρά την εντατική προσπάθεια που καταβάλλεται και τους πόρους που διατίθενται για τη δίωξη των κυβερνοεγκληματιών από τις Υπηρεσίες επιβολής του νόμου σε ολόκληρη την υφήλιο, πολλές φορές οι εγκληματίες πλεονεκτούν. Ομολογουμένως, υπάρχουν πολλοί εγκληματίες στον κυβερνοχώρο των οποίων οι δεξιότητες και γνώσεις υπερβαίνουν κατά πολύ τις προληπτικές και κατασταλτικές δυνατότητες των Υπηρεσιών επιβολής του νόμου.
Περαιτέρω, ένα μεγάλο μέρος του συνόλου των αδικημάτων στον κυβερνοχώρο περιλαμβάνει παραδοσιακά εγκλήματα. Συνεπώς, όπως και στα παραδοσιακά εγκλήματα, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο περικλείει, μεταξύ άλλων, παραβιάσεις και αδικήματα κατά περιουσίας, κατά φυσικών και νομικών προσώπων, της δημόσιας τάξης, της ηθικής και της εθνικής ασφάλειας. Ωστόσο, ανεξαρτήτως του κατά πόσον οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές χρησιμοποιούνται ως στόχος ή ως εργαλείο, οι ίδιες οι συνθήκες κάτω από τις οποίες τελούνται τα ηλεκτρονικά εγκλήματα καθιστούν τη διερεύνησή τους εξαιρετικά δύσκολη. Η κρυφή, συγκεκαλυμμένη και εξ’ αποστάσεως πράξη, συναρτάται με διεθνικά, πολυεπίπεδα και ευμετάβλητα ψηφιακά ίχνη, τα οποία, πολλές φορές, είναι δύσκολο να εντοπιστούν, πόσο μάλλον να καταγραφούν ως τεκμήρια.
Όπως όλες οι Αρχές επιβολής του νόμου, η Αστυνομία Κύπρου διαδραματίζει βασικό ρόλο στην πρόληψη και καταπολέμηση του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο. Το Γραφείο Καταπολέμησης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και το Δικανικό Εργαστήριο Ηλεκτρονικών Δεδομένων στελεχώνονται από εξειδικευμένα και έμπειρα μέλη. Τα μέλη αυτά, με τη βοήθεια προηγμένων λογισμικών και εξοπλισμών, συλλέγουν ηλεκτρονικά δεδομένα και τεκμήρια, και διώκουν ποινικά ψηφιακούς εγκληματίες και εγκληματίες που διαπράττουν αδικήματα μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, καθώς και ψηφιακής παιδικής πορνογραφίας. Ταυτόχρονα, σημαντικά εργαλεία σε εθνικό επίπεδο για την πρόληψη και πάταξη του κυβερνοεγκλήματος αποτελούν η Εθνική Στρατηγική Κυβερνοασφάλειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Εθνική Στρατηγική για την Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Κακοποίησης και Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας, ως επίσης και η Εθνική Στρατηγική για ένα καλύτερο διαδίκτυο για τα παιδιά.
Όσον αφορά στο νομοθετικό πλαίσιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, χαιρετίζω την «Πράξη για την Ασφάλεια στον Κυβερνοχώρο» που τέθηκε σε ισχύ τον Ιούνιο 2019. Μέσω του θεσμικού αυτού πλαισίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιουργεί, για πρώτη φορά, ένα πανευρωπαϊκό σύστημα πιστοποίησης της κυβερνοασφάλειας, το οποίο διασφαλίζει ότι τα πιστοποιημένα προϊόντα, διαδικασίες και υπηρεσίες, που αποτελούν αντικείμενα εμπορικής συναλλαγής στην Ένωση, πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια ασφάλειας του κυβερνοχώρου. Κατ’ αυτό τον τρόπο ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών (ENISA), αντιπρόσωπος του οποίου βρίσκεται μαζί μας σήμερα, αναβαθμίζεται σε μόνιμο όργανο της ΕΕ και αποκτά μια ισχυρή βάση, προκειμένου να συνδράμει τα κράτη-μέλη στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των κυβερνοεπιθέσεων. Εκτός των όσων προανέφερα, σημαντικότατο ρόλο στα θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης του διαδικτυακού εγκλήματος, διαδραματίζουν οι συνέργειες και συνεργασίες που έχουν αναπτυχθεί με αρμόδιους φορείς, τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Είναι φανερό πως όσο εξελίσσεται η τεχνολογία, εξελίσσονται και οι κυβερνοεπιθέσεις. Κατ’ επέκταση, θα πρέπει να εξελιχθούν αντίστοιχα και με ταχύτητα και οι μηχανισμοί ασφαλείας. Οι οργανισμοί και οι επιχειρήσεις πρέπει να βρίσκονται διαρκώς σε ετοιμότητα και εγρήγορση και να μπορούν να εντοπίζουν τον κίνδυνο όταν αυτός πλησιάζει. Επιβάλλεται, λοιπόν, όπως όλοι, αρμόδιοι και συναρμόδιοι θεσμοί, συνενώσουμε τις προσπάθειές μας για την προστασία των κοινωνιών μας από την πανδημία του κυβερνοεγκλήματος. Αυτός είναι και ο λόγος που βρισκόμαστε εδώ σήμερα˙ για να συζητήσουμε το θέμα του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο και να εξετάσουμε την προοπτική ανάπτυξης νέων αντεγκληματικών μέτρων που θα προστατεύουν αποτελεσματικά τους συμπολίτες μας.
Με τις σκέψεις αυτές, εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες της σημερινής ημερίδας. Είμαι βέβαιος ότι οι εισηγήσεις των ομιλητών θα δώσουν αρκετή τροφή για σκέψη και προβληματισμό.
Σας ευχαριστώ.
Σημ.: Τον χαιρετισμό μετέφερε, εκ μέρους του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως η κα Μάρω Βαρναβίδου, Ανώτερη Διοικητική Λειτουργός.
